Bấy lâu người đàn ông có tên Hà Dũng được dư luận nhìn ở nhiều góc cạnh: Một thương lái thăng trầm với những cú "bay lên đỉnh" của sự thành công và không hiếm những lần "ngã sấp xuống tận đáy" trên thương trường. Cũng có người nhìn Hà Dũng với vẻ lãng đãng của một nhạc sĩ với loại ca khúc không dễ hát, hay một nhà thơ "phiêu linh" trong cõi thơ của riêng mình. Lại cũng có người nhìn Hà Dũng như một đại gia thành đạt lo toan cho những người đẹp chân dài, họ là những ca sĩ, diễn viên, hoa hậu, người mẫu... Và "tuyển tập" chân dài của Hà Dũng dĩ nhiên phải là những mỹ nhân không chỉ trẻ, đẹp, sexy mà còn luôn "làm nóng" thế giới giải trí. Một người đàn ông như thế sẽ được bao quanh nhiều hào quang, huyền thoại, thị phi, hư thật đều có cả... Nhưng đố ai biết Hà Dũng buồn hay vui khi anh đi uống rượu một mình mỗi đêm ở một quán bar thân thuộc nào đó. Anh ít khi tiếp ai, lại càng không muốn nói về mình và buồn vui sự thế đã qua. Do đó viết về Hà Dũng bằng ngòi bút có bổn phận không phải dễ, dù anh xoành xoạch nói: "Chuyện đó nếu anh không nhắc tôi đã quên rồi". Hà Dũng trên thương trường Một buổi sớm mới đây, chỉ sau tết vài hôm, tôi và vài người bạn có thể được xem như thân tình với Hà Dũng từ nhiều năm trước (chí ít là cũng một thập niên có dịp ngồi uống cà phê tại "nhà hàng cà phê" Vân's của vợ chồng ca sĩ Cẩm Vân và Khắc Triệu trên đường Phạm Ngọc Thạch - quận 1, Tp HCM) lại có dịp ngồi với Hà Dũng. Người đàn ông râu ria, cặp kính cận, đầu trọc, dáng thâm trầm, bộ mặt rất nam tính và đầy nghệ sĩ tính ấy vẫn không có gì đổi thay sau bao lăm năm tôi gặp anh ở quán ăn "Ba Miền" của Tịnh, em trai Trịnh Công Sơn nằm gần cầu Lê Văn Sỹ vào một buổi trưa khi Hà Dũng chuẩn bị dự án làm Hãng hàng không Indochina Airlines - đây cũng là hãng hàng không tư nhân đầu tiên đi vào hoạt động tại Việt Nam, nếu không tính tới Jetstar Pacific (có phần vốn góp của Nhà nước do Vietnam Airlines đại diện). Indochina Airlines được thành lập vào tháng 5/2008 với tên gọi ban đầu là Công ty cổ phần Hàng không Tăng Tốc, tên giao tiếp quốc tế AirSpeedUp JSC, vốn điều lệ là 200 tỷ đồng. Thời gian ngắn sau đó, ngày 17/10/2008, hãng đã được đổi tên thành Công ty cổ phần Hàng không Đông Dương Indochina Airlines. Bay chuyến đầu tiên vào ngày 25/11/2008, nhưng chỉ một năm sau, Indochina Airlines lún sâu vào khủng hoảng cốt tử do suy thoái kinh tế. Đến tháng 9/2009, hãng hàng không của nhạc sĩ Hà Dũng chỉ còn một chặng bay Tp HCM - Hà Nội. Năm 2011, hãng dần teo tóp, nợ tiền xăng đối tác, nợ lương viên chức và xin ngừng cất cánh. Đến cuối năm 2011, Indochina Airlines biến mất khỏi bản đồ bay Việt Nam . Cục Hàng không Việt Nam lúc đó giảng giải duyên cớ rút giấy phép bay của Indochina Airlines là hãng này đã ngừng khai hoang quá lâu và cũng không có một động thái nào cho thấy hoạt động trở lại. Đây cũng chính là khoảng thời kì tôi không gặp được Hà Dũng và anh cũng hầu như không gặp lại bạn bè. Và bây giờ…Trước mặt tôi là một Hà Dũng gần như chơi có gì đổi thay, dù sau lưng anh và cả chung quanh anh những năm tháng dài đã đi qua với điệp trùng chuyện thị phi tình yêu, chuyện làm bõ bèn lỗ, nợ nần mà nợ đâu có nhỏ: vài trăm triệu đô la. Đương nhiên tôi không nghĩ Hà Dũng sẽ suy sụp tinh thần lẫn "sắc" sau những cú "va đập mặt đất" như vậy, nhưng chí ít trên bộ mặt của người đàn ông thất bại từ một dự án lớn, mang tính khai phá đường hàng không tư nhân và khoản nợ nần trong kinh doanh, cho những "ý trung nhân đã bỏ ta đi như những dòng sông nhỏ" có thể làm người ta thoáng một tí đăm chiêu, gợn lên sợi khói u hoài trong ánh mắt. Nhưng tịnh vô không, Hà Dũng vẫn liền tù tù một bộ mặt đàn ông giờ như người "đạt đạo", nụ cười tươi rói đến hồn nhiên và cái bắt tay vẫn rét mướt, thực lòng. Điều này khiến tôi nhớ về Hà Dũng ở lần quen anh đầu tiên tại phòng trà "Phiêu Linh". Trước đó tôi không biết Hà Dũng làm gì nhưng khi khai thác phòng trà "Phiêu Linh", Hà Dũng không quan hoài tới chuyện lỗ, lời, anh đầu tư vào đây như một cuộc chơi của người làm kinh doanh có máu nghệ sĩ. Mỗi đêm, thay vì đi nghe nhạc, uống rượu ở chỗ khác, Hà Dũng muốn mang chỗ khác về chỗ mình. Và "Phiêu Linh" ra đời như một điểm hẹn của bạn bè, văn nghệ sĩ và người thương thích văn nghệ muốn thưởng thức lại dòng nhạc trữ tình, sang trọng với những giọng ca vàng. Hà Dũng là người có điều kiện để làm được điều đó, anh cảm thấy mình có một sứ mạng vì người khác, thực hiện ước mơ của người khác. Và vì sứ mạng này nên anh luôn phải là người đi tiên phong. Do đó "Phiêu Linh" cũng là một trong rất ít những phòng trà của thời kỳ đầu Sài Gòn được tái hiện lại. Và ở đó, mỗi đêm Hà Dũng tới ngồi uống rượu ở chiếc bàn trong góc quán không phải với vai trò "ông chủ". Đến khi phòng trà "Phiêu Linh" đóng cửa, Hà Dũng cũng chẳng quan hoài việc lời, lỗ, chỉ nghĩ rằng ước mơ của mình đã thực xong và sứ mạng ấy đã tới lúc chấm dứt.
Một kiểu kinh doanh mang tính khai hoang khác của Hà Dũng là hãng taxi Davi. Thời khắc đó chẳng có mấy hãng taxi ra đời và chỉ với 50 đến 100 đầu xe, mà riêng Davi có tới 500 chiếc, gần như tung hoành khắp Sài Gòn. Nhưng chính Hà Dũng cũng nhìn thấy ngày mai không mấy sáng sủa của ngành taxi với cơ chế quản lý quá lỏng lẻo của ngành chức năng sẽ tác động đến nhà đầu tư. Có lần Hà Dũng đã nói với tôi với nhân cách là một nhà báo: "Quản lý kiểu này Davi sẽ chết vì không kiểm soát được hoạt động khẩn hoang sản phẩm của hãng". Và quả nhiên, chỉ một vài năm sau ngành quản lý đã cho bung ra nhiều hãng taxi khiến cung vượt quá cầu. Hãng taxi Davi phải ngưng hoạt động vì không thể cạnh tranh trong tình trạng loạn xe, trong đó có cả taxi "dù" và taxi "nhái". Rồi Công ty Việt Hà hoạt động kinh doanh, khai hoang những dự án lớn của Hà Dũng về địa ốc, thương nghiệp, dịch vụ một thời đình đám gặp phải rào cản của cơ chế, tư duy quản lý cũ lún sâu vào thất bại đang trên con đường phá sản cùng nhiều công ty cùng hoàn cảnh khác. Trước đó là hàng loạt những cơ sở tín dụng huy động vốn bị vỡ, công ty may mặc, sản xuất, gia công, kinh doanh thủy hải sản… lâm cảnh nợ trên bờ vực vỡ nợ. Những "ông chủ" đình đám một thời lớp bị bắt, lớp bị xử lý, có trường hợp nặng nề phải tử hình… Hà Dũng với sự suy sụp của Công ty Việt Hà cũng phải đối diện với pháp luật. Chuyện doanh gia Hà Dũng và Công ty Việt Hà suýt sụp đổ hầu như mọi người đều biết vì một thời báo chí đã đưa tin, bài ầm ĩ, nhưng ít ai biết tại sao nó được "cứu sống" và "cứu sống" như thế nào. Hẳn nhiên là nhờ chủ trương, chính sách đúng đắn của Nhà nước, nhưng bản thân chủ doanh nghiệp cũng phải cố gắng, tự tìm ra giải pháp "cứu mình" và giải pháp đó phải mang lại hiệu quả. Hà Dũng đã làm người tự cứu mình và tác động cấp lãnh đạo cao nhất chấp nhận, ủng hộ giải pháp ấy. Chuyện này thì ít người biết và chính Hà Dũng giờ mới tiết lậu, cũng như ít người biết Hà Dũng từng là thành viên trong nhóm trợ lý kinh tế của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt. Với Hãng hàng không Indochina Airlines, Hà Dũng cũng muốn làm người khẩn hoang lãnh vực kinh dinh hàng không tư nhân trước hết bằng hoài bão thiết tha và ước mơ lớn của một người có máu nghệ sĩ, dư luận gọi là "giấc mơ bay" của nhạc sĩ, nhà thơ Hà Dũng. Nhưng rất tiếc nó không thành công và anh hài lòng thêm một lần thất bại trong kinh doanh mà bản thân anh cảm thấy mình có một sứ mệnh khai thác. Hà Dũng đã từng nói vui với bạn bè: "Nga, Mỹ đã từng ước mong chinh phục vũ trụ, bay lên cung trăng và họ đã thực hành được khát vọng này, nhưng rồi đâu có ai ở lại trên đó?". Vì thế chuyện thành bại trong thương trường đối với Hà Dũng vẫn là chuyện thông thường. Một sự kiện khác cũng mang tính vỡ hoang trong kinh doanh của Hà Dũng. Đó là thời khắc Việt Nam chưa có luật đầu tư nhưng Công ty Việt Hà của anh đang hoạt động mạnh, Hà Dũng thường làm việc với thương gia nước ngoài, muốn họ vào Việt Nam đầu tư. Để chuẩn bị cho cuộc chơi này, Hà Dũng đã vận động mang về một khách sạn nổi 5 sao đậu ngay Bến Bạch Đằng để làm nơi cho các lái buôn nước ngoài ăn ở, hội họp, bảo đảm luôn an ninh cho họ. Nhưng để hợp lệ hóa dự án mang tính khai thác này trong khi Việt Nam chưa có Luật đầu tư, Hà Dũng đã thuyết phục lãnh đạo cấp cao và Bộ Kế hoạch - Đầu tư ban hành một văn kiện mang tính pháp lý để đưa khách sạn nổi 5 sao vào hoạt động tại Việt Nam . Và Bộ Kế hoạch - Đầu tư thời khắc đó đã cử một nhóm chuyên viên soạn thảo văn kiện liên tưởng tới sự kiện này. Nhóm chuyên viên đó gồm 3 người, trong đó một người hiện là Bộ trưởng, một người hiện là Thứ trưởng đang chức. Còn người thứ ba là chính Hà Dũng. Và trên tình trường Lâu nay Hà Dũng nức tiếng là người sát "chân dài" trong làng showbiz Việt. Họ là những mỹ nhân trên các lãnh vực ca hát, người mẫu, diễn viên… nhưng không có điều kiện để trở nên "sao", bởi thị trường showbiz còn cạnh tranh khốc liệt hơn thương trường. Hà Dũng là một nhạc sĩ và là một nhạc sĩ - thương gia nên anh cảm thấy mình có sứ mệnh biến những cô gái có mơ ước chính đáng trở thành "sao" này thành hiện thực và tạo điều kiện cho những "ngôi sao" ấy sáng nhóng nhánh trên bầu trời nếu họ có khiếu và ý chí, cộng với một số nguyên tố về sắc. Anh không đòi hỏi gì ở họ và cũng không đặt điều kiện gì cho mình, còn tình cảm không phải là thứ mua được bằng tiền dù tiền có sức mạnh để thúc đẩy tình cảm bay lên nhưng không phải điều kiện tiên quyết để giữ lại. Một số cô gái trong giới showbiz Việt từng được Hà Dũng bao bọc từ chỗ ít ai biết tên tuổi nay đã trở thành ca sĩ, diễn viên, người mẫu… chuyên nghiệp. Từ Hồ Quỳnh Hương, Quách An An, Trà My Idol, Maya, Maria Đinh Phương Ánh… nếu kể hết sẽ có một danh sách dài. Nhưng rồi gần như không có ai ở lại bên cạnh Hà Dũng khi anh thất bại. Thậm chí có những người đẹp một thời được Hà Dũng giúp đỡ, nay trở thành chuyện thị phi, cãi vã trên mạng phủ nhận về mối quan hệ với Hà Dũng trước đây. Sự việc này Hà Dũng gần như chẳng quan hoài và anh luôn quý trọng, dành cho những cô gái đã từng đến trong thế cuộc mình những tình cảm tốt đẹp, lời nói trân trọng, chưa bao giờ nghe Hà Dũng phiền trách ai. Khi nhắc lại những điều này Hà Dũng cũng khẳng định rằng anh xem sự trợ giúp các cô gái như một sứ mệnh. Mình có điều kiện, các cô gái có mơ ước, thế thì vì sao mình không giúp cho ước mơ của các cô ấy trở nên sự thực? Còn khi các cô đã trở nên người nổi tiếng, có cách xử sự thế nào với mình trong khi thành công hay lúc thất bại thì đó là việc của các cô ấy. Trong một cuộc phỏng vấn mới đây, khi trả lời một nhà báo nữ xoay quanh chuyện thành công và thất bại trên thương trường và tình trường, Hà Dũng đã thật lòng san sẻ: "Tôi quan niệm mỗi ngày mình nắm khôn xiết. Khi đã thay khôn cùng thì phải biết chấp thuận kết quả. Nếu tốt, sẽ là điều kiện thuận lợi để tiếp kiến tương lai. Nếu xấu, phải hài lòng để vắt tiếp. Nhìn vào tiền nong, người ta nói có lúc tôi nhiều tiền, có lúc không có tiền, đồng nghĩa ở trên cao và rớt xuống đáy. Nhưng chỉ là quan niệm. Còn tôi không bao giờ ở dưới đáy, cũng chẳng bao giờ nói mình ở trên đầu người khác. Quan trọng là lúc nào tôi cũng là Hà Dũng!... Những gì của tôi, tôi không giữ riêng cho mình. Tôi chỉ giữ cho mình vài thứ, trong đó không có tiền bạc, nhà cửa, vật chất. Người khác có thể nghĩ tôi giỏi, kiếm được nhiều tiền, hoặc tôi dở, làm mất tiền. Nhưng đối với tôi, cuộc sống này chỉ là cõi tạm. Những thứ không phải của mình, tôi cho đi. Cho đi hết, tôi sẽ kiếm lại được". Và tôi cũng muốn mượn chính lời của Hà Dũng phát biểu như trên để kết luận cho bài viết này |
Thứ Tư, 24 tháng 7, 2013
Nhạc sĩ Hà Dũng: Thương trường và tình trường
