Đằng sau những đau thương, mất mát của mẹ là cả một câu chuyện cảm động, xen lẫn tự hào với những kỷ vật thiêng như tấm áo lụa cùng bức thư tay Bác Hồ đích thân trao tặng. Đắp áo lụa để tránh bom đạn Cha đẻ của ông Tạ Quang Tám là cụ Tạ Quang Yên, sinh năm 1890 là người hoạt động cách mạng ưu tú thời đó. Hình như ngọn lửa cách mệnh ấy được âm thầm đội trong mỗi trái tim những người con của cụ, để rồi lớn lên, họ đều tình nguyện theo cha trên con đường hoạt động cách mệnh.
Vợ chồng ông Tạ Quang Tám và bà Nguyễn Minh Phương luôn tự hào về truyền thống cách mệnh của gia đình. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, 4 người con trai đầu của mẹ Nuôi tuần tự khởi hành nhập ngũ rồi cùng hy sinh trong trận đánh bảo vệ TP. Nam Định. Đó là trận đánh vào tháng 3/1947, quân địch bao vây thị thành suốt 86 sớm hôm. Khi ấy 4 người con trai của cụ Tạ Quang Yên đang huấn luyện cho tự vệ bảo vệ thành thị. Trong đó, con trai cả của mẹ là Tạ Quang Khả làm trung đội trưởng chỉ huy trận đánh, 3 người còn lại đều được giao nhiệm vụ tiểu đội trưởng, tiểu đội phó... Họ rút lên gác chuông của đô thị để nối chiến đấu nhưng rút cục cả 4 anh em và 7 chiến sỹ tự vệ đã gan dạ hy sinh. Năm 1948, gia đình cụ Tạ Quang Yên vinh dự được UBND tỉnh tổ chức lễ rước thư cùng tấm áo lụa do đích thân Bác Hồ trao tặng. Cho đến hiện giờ, mỗi lần nhắc đến thời điểm linh nghiệm của buổi đón rước, ông Tám không khỏi rưng rưng, bởi không khí trang nghiêm xen lẫn kiêu hãnh của buổi lễ. Ông kể: "Thời đó ủy ban hành chính của tỉnh đóng ở Trà Lũ nên lễ rước cũng được tổ chức trọng thể về tới thôn Ngọc Tỉnh (huyện Xuân Trường). Ký ức trong tôi là hai hàng nước mắt của cha cứ thế tuôn rơi khi nhận tấm áo kèm bức thư của Bác với những lời thăm hỏi cổ vũ rất thật tình. Từ sau buổi lễ ngày hôm đó, Dường như cha tôi có vẻ trầm ngâm hơn, lúc nào cũng như nỡ niệm những điều gì đó quan trọng. Giai đoạn từ năm 1947 - 1949 là thời điểm địch tấn công hết sức khốc liệt nhằm đánh chiếm Nam Định, yên bình. Sau nhiều ngày trăn trở, cha tôi sắp xếp cho mẹ và các con đi di tản, còn bản thân mình quyết định theo chân các đồng chí, tiếp chuyện hoạt động cách mệnh". Sợ mang theo bức thư Bác Hồ tặng sẽ bị thất lạc nên cụ Yên đã bọc cẩn thận rồi chôn ở chợ Sóc - thái hoà cùng nhiều đồ đoàn khác. Đi theo kháng chiến, vật độc nhất vô nhị cụ luôn mang bên mình là chiếc chăn bông bên trong có tấm áo lụa Bác Hồ tặng. Thời ấy có được tấm chăn bông là cả một tài sản giá trị nhưng để bảo vệ bảo bối lẻ này, cụ Yên đã cẩn thận xé chiếc chăn bông độc nhất vô nhị của gia đình để lấy vỏ, gói tấm áo lụa vào bên trong rồi cẩn thận khâu lại. Hằng ngày cụ đắp tấm áo lụa ấy bên mình và cảm thấy hình bóng Bác yêu kính luôn bên cạnh và soi sáng cho con đường mình đã tuyển lựa. Cho đến năm 2000, gia đình ông Tạ Quang Tám quyết định trích dẫn nguyên lành từng câu chữ trong bức thư để thêu trên một tấm gấm rồi lồng khung kính trang trọng ở nhà như một minh chứng về sự ghi nhận của Đảng và quốc gia đối với gia đình mình. Kỷ niệm sâu sắc nhất trong đời cụ Tạ Quang Yên là lần vinh hạnh được diện kiến chủ toạ Hồ Chí Minh vào năm 1955. Năm đó chủ toạ nước - Bác Hồ - đã tổ chức buổi gặp mặt các gia đình có công với cách mệnh. Cụ Tạ Quang Yên là một trong 50 người và là đại biểu độc nhất vô nhị của Nam Định được dự buổi gặp mặt này. Trong quãng thời kì 15 ngày ở Phủ Chủ tịch, dự các buổi tiếp khách với nhiều đại biểu trong và ngoài nước, ấn tượng sâu sắc nhất đọng lại trong cụ Yên là lối xử sự sáng dạ và tấm lòng nhân đức của Bác.
Bằng khen cùng Huân chương của cả gia đình được Nhà nước trao tặng. Những trận đánh ác liệt
Về người con còn sống sót duy nhất trong 10 người con của mẹ Nuôi cũng có tinh thần cách mệnh từ năm 16 tuổi, năm 1946, rằng, mình phải tiếp bước cha anh để bảo vệ giang sơn. 16 tuổi, ông Tám đã dự quân đội, làm liên lạc cho đại đội 11 của trung đoàn 34. Trong thời kì tham dự đương đầu, ông đã cùng các đồng chí đã lên kế hoạch phục kích và diệt được một đoàn quân nhảy dù xuống đất ta. Kết quả là bắt sống người cũng như tước được một số chiến lợi phẩm như súng lục, súng trường của nghĩa vụ quân sự. Với chiến công này, ông Tám cùng đồng đội vinh hạnh được trung đoàn và trận mạc Tổ quốc khen thưởng, rồi quyết định chuyển ông sang làm quân báo Liên khu 3. Ông Tám bị địch bắt tại Ninh Bình vào năm 1951 trong một lần hóa trang, đi đánh dậm, để bí ẩn làm nhiệm vụ. Sau khi bị bắt, địch đưa ông về nhà lao Đoàn Xá - Hải Phòng rồi tra tấn mọi bằng những biện pháp thất kinh như: Đánh đập, cặp điện vào tai... Tại nhà đá, ông đã bí hiểm vận động anh em, đồng chí bí mật đào hầm để bỏ trốn. Kế hoạch lộ nên quân địch điên cuồng dùng súng bắn khiến không ít đồng chí hy sinh, còn lại 5 người bị bắt trở lại. Lần này chúng đày ông ra giam cấm ở đảo Phú Quốc. Tại đây các biện pháp tra tấn man rợ hơn rất nhiều được kẻ thù vận dụng. Đòn thù hàng ngày khiến ông bị què chân, còn tay thì nát nhừ và bê tha máu. Nhưng tuốt những đòn thù đó đều không kinh hoàng bằng mùi vị của xà lim mà ông đã hai lần nếm trải. Gian khổ là thế nhưng bản lĩnh của người cách mệnh được kế thừa từ cha, anh đã luôn cháy bỏng trong ông. Dường như mọi lúc mọi nơi, trong tim ông luôn tâm niệm muốn góp sức mình cho cách mạng. Khi trên tàu ra Phú Quốc, ông được giam cùng những thành phần phản động, dọc, đầu thú. Căm thù những kẻ từng một thời đã là đồng chí của mình lại trở nên phản động, ông đã lặng thầm tiêu diệt chúng. Trước sự "cứng đầu" của ông, quân địch vô cùng "khó chịu", chúng quyết định dùng hình phạt nặng nhất đối với tù túng thời bấy giờ, đó là nhốt vào xà lim rồi để phơi nắng ở giữa đảo Phú Quốc. Như thế, tổng cộng, ông Tám hai lần bị địch sử dụng hình phạt nặng nhất là cùm trong xà lim. Ông Tám tâm can: "Tuy nhiên, so với nhà đá ở Đoan Xá thì xà lim ở Phú Quốc kinh hồn hơn rất nhiều". Ông nói: "Xà lim được đóng bằng gỗ, hết sức chật hẹp còn tuỳ thuộc thì bị xiềng xích. Trên là trời nắng chang chang, phía dưới là cát nóng bỏng rẫy. Điều kiện ăn uống chỉ có cơm trộn bí ngô, hết sức khem khổ...". Người chiến sỹ cách mạng Thế rồi tất cả những đòn thù ấy cũng không giết chết được người chiến sỹ cách mạng anh dũng. Đến tháng 4/1965, ông Tạ Quang Tám tái ngũ và giữ trọng trách làm thiếu úy - trung đội trưởng đoàn 32 và dự trận đánh ở Thừa Thiên Huế vào tháng 10/1965. Ngày đó, ngoài đối mặt với thứ khí giới đương đại của Mỹ là loại chất độc màu da cam hết sức hiểm. Tại trận đánh này, ông Tạ Quang Tám đã trở thành thương binh và là người con độc nhất vô nhị còn sống sót trong gia đình 10 người con. Trước hàng loạt những chiến công đáng ghi nhận cùng những hy sinh mất mát của cả gia đình, đến năm 1976 gia đình ông vinh hạnh được Nhà nước ban tặng Huân chương Kháng chiến hạng Nhất cùng Huân chương Độc lập hạng Nhất. Cho đến năm 1994, cụ Nguyễn Thị Nuôi, mẹ ông Tám được trao tặng danh hiệu Mẹ Việt Nam anh hùng. Mẹ là một trong những trường hợp được xét lần đầu của tỉnh và được phong ngay lần đó. Tuệ Linh |
Thứ Bảy, 27 tháng 7, 2013
Chuyện tấm áo lụa Bác Hồ tặng mẹ VN anh hùng
