TT&VH Cuối tuần có cuộc luận bàn về vấn đề này với thạc sĩ Nguyễn Hoàng Khắc Hiếu, giảng sư Khoa Tâm lý giáo dục, Đại học Sư phạm TP.HCM, nhân vật “thầy giáo gây sốt trên Facebook” với series bài giảng bằng clip trên YouTube Tháo gỡ chuyện khó đỡ (*)
* Trước nhất xin tò mò một tẹo: tuổi xanh của thầy có… nổi loạn không? - Nếu xem cuộc đời là một bản nhạc thì tuổi xanh của tôi là những nốt dữ dội trên nền của một bản nhạc trầm. Tôi luôn muốn bứt ra khỏi chiếc vỏ của mình nên không bao giờ muốn yên vị trong cái vòng an toàn do nỗi sợ của mình tự vẽ ra. Nổi loạn có, dị biệt có, xông pha có; nhưng may mắn không có điều nà gây sốc. * Nếu có điều gì hối tiếc về thời tuổi trẻ, thầy thấy hối tiếc nhất điều gì? - Nếu hối tiếc, tôi chỉ hối tiếc vì mình “điên rồ” quá trễ. Tích lũy nội công đến 6 năm khi ra trường thì mới bắt đầu bước lên con đường đi ngược gió. * Thầy có thể cho biết quan điểm của thầy về hiện tượng “Running man” và “Bà Tưng” đang gây chú ý của công luận, Xét trên bình diện dư luận từng lớp thì hai trường hợp đang ở hai thái cực trái ngược hoàn toàn. - Về Vũ Xuân Tiến, theo tôi hành động của cậu xuất hành từ tình và động cơ hoàn toàn thuần khiết. Hành động này không ảnh hưởng xấu đến người khác, thậm chí còn cổ vũ được ý thức thể thao. Bên cạnh đó, sau khi nức danh, cậu rất bình tĩnh, biết lắng nghe bác mẹ, bạn bè. Còn đối với hiện tượng “Bà Tưng”, hành động gây sốc để được nức tiếng thì đúng là… sốc thật. Tuy nhiên mình không nghĩ đó là nức tiếng mà là tai tiếng thì đúng hơn. Mà trớ trêu thay, trong xã hội hiện tại hiện, “tai tiếng” đôi khi lại trở thành…lợi thế! Công thức của nhiều bạn trẻ hiện là: khoe thân = nức danh. Công thức đó đang bắt đầu lan rộng như một con virus phát triển hết sức mạnh mẽ trên mảnh đất của lòng thèm khát sự nức danh. Tôi nghĩ trường hợp của “Bà Tưng” tụ họp đủ “3 sự”: Sự lệch lạc giá trị sống, Sự non nớt trong suy nghĩ và Sự xốc nổi trong hành động.
- Thỉnh thoảng một bức ảnh khoe thân hay một clip gây sốc nhận được hàng chục ngàn like, nhưng cái like đó không hẳn có tức thị thích, là nể phục, mà đó là cái like ít nhiều chế giễu. Lúc đó, nhân vật chính chỉ như một trò mua vui cho cộng đồng mà thôi. Hiện tại, nhiều bạn trẻ đang “nằm vùng” đợi xem tình hình “làm ăn” của “Bà Tưng” ra sao trước khi quyết định mình có nên cởi nút để “tưng” hay không. Giới trẻ đang thật sự đứng trước nguy cơ một trào lưu nguy hiểm chuẩn bị bùng nổ nếu “Bà Tưng” có được một chỗ đứng trong showbiz. * Vậy theo thầy, những hệ lụy văn hóa nào đằng sau sự thành công (nếu có) của “Bà Tưng”? - Nếu “Bà Tưng” ký được hiệp đồng “đại sứ thương hiệu” cho game này game nọ, nếu “Bà Tưng” bắt đầu được lên sóng truyền hình, nếu “Bà Tưng” bắt đầu có nhiều show diễn... Vững chắc một số bạn trẻ sẽ đua nhau cởi hoặc đua nhau “vô tình rò rỉ ảnh cởi” để trở thành nức danh. Do đó, muốn chặn sóng, phải dựng đê đắp đập ngay từ hiện bằng sự răn đe quyết liệt! * Vậy chúng ta nên ứng xử sao với những hiện tượng của những người trẻ này? - Đối với trường hợp của Xuân Tiến thì ta cứ thuận theo thiên nhiên. Còn với Lê Thị Huyền Anh, chúng ta không lên án em. Chúng ta chỉ lên án hành vi sai lầm và phản cảm của em ấy. Hy vọng cơ quan quản lý tầng lớp, đặc biệt trong lĩnh vực văn hóa nên có hành động cụ thể, quyết liệt hơn đối với hành vi phổ biến những ảnh khoe thân, “khiêu khích” để răn đe cho những ai đang manh nha bứt áo, bán phẩm giá để đổi lấy sự miệng tiếng cho mình.
- Tâm lý giới trẻ thì thích tự khẳng định, thích biểu thị cá tính của mình, thích được nổi danh. Mà trong một thế giới phẳng, muốn gây để ý phải tạo sự dị biệt, muốn nổi danh thì phải làm gì đó khác người. Thực ra thích lừng danh hay gan dạ để đạt được mục tiêu cũng tốt chứ không có gì xấu. Xấu hay không là ở chỗ đích đó tầm thường hay ý nghĩa và đặc biệt; là cách làm; là gây ấn tượng năng gây sốc. * Ở góc độ tâm lý học, giáo dục học... Thầy có cho rằng, điều gì đã tạo nên sự “bất thường”, thậm chí “dị thường” qua hai hiện tượng này? - Nhờ Internet, một người trong tích tắc có thể trở thành trọng tâm, một người vô danh có thể trở nên người nổi tiếng chỉ sau một đêm. Sự thất thường ở đây thực ra chỉ là quy luật lây lan của đám đông với sức mạnh của truyền thông. Thực ra, có rất nhiều hành động còn đồi trụy gấp trăm lần “Bà Tưng”, có nhiều anh hùng đường phố còn dũng cảm kiên tâm hơn Xuân Tiến, nhưng họ không được truyền thông bắt gặp và không trở nên hiện tượng. Ngoài ra, khán giả hiện thời cũng hiếu kỳ, cũng muốn tiêu khiển qua những thông báo sốc, lạ. Nên những hành động này dễ dàng được đám đông đẩy đến cao trào. * Dự án “Tháo gỡ chuyện khó đỡ” của thầy được rất nhiều bạn trẻ hưởng ứng và có hiệu ứng rất tốt khi những video của thầy có thể uốn, điều chỉnh hành vi và hướng được người trẻ nghĩ suy theo hướng tích cực. Thầy có nghĩ nên làm 1 clip giúp người trẻ kiểm soát bản thân trước tuổi xanh đầy thèm khát và thèm muốn? Hoặc một clip khích lệ người trẻ “Hãy cứ khát khao, hãy cứ dại khờ”? - Khát khao là tốt, ham muốn cũng không xấu, xấu hay không là ở cách chúng ta làm thôi. Có nhẽ tôi sẽ làm một clip “Hãy cứ khao khát, chứ đừng dại khờ” (cười). * Cảm ơn thầy về cuộc nói chuyện!
Phạm Mỹ (thực hành) |
Thứ Hai, 5 tháng 8, 2013
Từ hiện tượng 'Running man' và 'bà Tưng': tuổi xanh 'hãy cứ khát khao, chứ đừng dại khờ!'
