Thứ Sáu, 2 tháng 8, 2013

Trông người mà thêm vào ngẫm…

Từ khi về làm dâu, chị chưa bao giờ nghe thấy ba má chồng cãi vã, dù ông nức danh “Trương Phi”. Theo anh, gia đình được êm thấm là nhờ mẹ anh biết “nhu”. Lần đầu bị chồng tát, chị sốc, lên sân thượng khóc tức tưởi, đầu óc quẩn toàn ý nghĩ dại dột. Chồng không lên vật nài, chị vừa giận vừa lo. Có tiếng guốc ở cầu thang… Mẹ chồng đến bên dụ dỗ, dặn dò chị: “Mai mốt, con cố nhịn lúc chồng đang cơn giận rồi phải trái từ từ phân giải sau. Mềm nắn rắn buông”. Lúc đầu, chị nghĩ mẹ nói thế vì bênh con trai và ấm ức vì sao người cần đổi thay phải là mình chứ không phải là con trai bà?

Dần về sau, lẳng lặng quan sát, chị thấy chính mẹ cũng kề với nguyên tắc “tránh xa lốc xoáy”. Khi bất đồng ý kiến với cha hoặc bị xử ép, hiểu lầm, mẹ đều không nói ngay lúc đó, nhất là khi cha say rượu mới về nhà. Theo mẹ, ai cũng nghĩ mình có lý nên cứ tranh nói, chỉ người thật sự mạnh mẽ mới có đủ khả năng kìm nén để im lặng. Mẹ bảo, để tập kìm chế khi cả hai đều “bốc hỏa”, đầu tiên, mình cứ xem lời nói thiếu kiểm soát của chồng như âm thanh từ cái băng bị rối. Sau đó, mình lảng xa để tránh bận tai, vào bếp đun nấu để giải tỏa. Nếu vẫn găng tay, nên rửa mặt, uống một ly nước để phân tán cảm giác và để… đẹp da. Thấy thế, chồng sẽ hiểu vợ đang cố nén và tự điều chỉnh.

Từ lúc mới cưới, anh đã bắt chị học cách chiều chồng của “thần tượng” - mẹ, nhưng chị tự tin mình là một cô gái hoàn hảo, có trình độ, không khuyết thiếu gì để phải học ai (nói chi đến học một bà già lẫn cẫn). Sau nhiều phen suýt ăn tát lần hai, lần ba và cả những thứ không chỉ là cái tát từ chồng, chị “thấm” dần điều mẹ nhắc nhở. Khi chị tập nhẫn nhịn đợi chồng “hạ hỏa”, mọi việc đều êm xuôi, ổn thỏa mà vị thế của chị không hề sút giảm. Phần anh, cũng học ở ông bạn đồng nghiệp sự tế nhị trong giao thiệp với vợ. Mỗi lúc nhận được sự lo âu, quan hoài, anh biểu đạt ngay cảm xúc vui sướng thay cho lời cảm ơn.

Hiện tại, trước khi lên xe hoa, không ít cô dâu chú rể đã rủ nhau học các khóa tiền hôn nhân. Học là cấp thiết nhưng những tri thức, kỹ năng học được ấy làm sao đủ cho hai người sống với nhau cả đời với vô thiên lủng tình huống phát sinh? nên chi, mỗi người cần phải biết rút tỉa những bí quyết hạnh phúc từ mọi người xung quanh: họ hàng, đồng nghiệp, bạn bè, hàng xóm…

Tham gia san sớt tâm tư ở các diễn đàn về hôn nhân gia đình trên báo chí, các trang web không chỉ là cách để vừa được nghe và nói mà điều quan yếu là nhìn thấy mình qua câu chuyện của người khác. Dù bạn ở đâu, dù bạn mới “vào tròng” hay đã song hành suốt quãng đường dài, trải nghiệm của bạn đều cần cho ai đó. Nghe ngóng, cóp nhặt, mỗi người quay về tự thu xếp lại gia đình theo cách của mình. Không có câu chuyện nào là của riêng anh hay của riêng tôi.

Học hỏi kinh nghiệm xây dựng hạnh phúc của gia đình khác không bao giờ vô ích. Nếu tham khảo có tuyển lựa và biết vận dụng hợp lý vào điều kiện thực tiễn của mình, những điều thu gom ấy đều phát huy tác dụng một cách khó ngờ. Có thể thu gom nhiều điều quý giá khi “nhìn lên” những gia đình tiến bộ, hạnh phúc, lẫn khi “nhìn xuống” những gia đình xáo xào, bất ổn, thậm chí đổ vỡ. Đôi lúc, kinh nghiệm xương máu từ những thất bại còn cần hơn cả bí quyết thành công vì nó cho người khác thấy rõ “hậu quả nhãn tiền”. Một câu kết quen thuộc trong nhiều dòng san sớt là “tôi nói ra để mọi người cảnh giác, đừng sa vào “vết xe đổ” của tôi”. Một anh kỹ sư, bác sĩ, nhà buôn vẫn có thể nhận bài học về xây dựng hạnh phúc từ một kẻ nát rượu, vừa bị vợ bỏ. Soi vào người khác, ta thấy một góc của khuân mặt mình. Soi vào nhiều người, chắc chắn ta sẽ nhìn mình rõ hơn.

“Trông người - ngẫm đến ta” để theo, để tránh, để vốn hôn nhân của mỗi người ngày càng no đủ hơn. Kinh nghiệm về thể hiện tình thương, làm chủ xúc cảm, tổ chức cuộc sống, quản lý tiền nong, ứng xử, giao du với chồng con, gia đình lớn, bạn của chồng/vợ… không bao giờ thừa. Càng biết nhiều, hiểu nhiều thì nền tảng tổ ấm càng kiên cố. Miễn là khi nhìn dọc ngó nghiêng, người trong cuộc luôn giữ nghĩ suy khách quan và hăng hái. Khi “nhìn lên”: không nghiêng ngả, tủi phận; khi “nhìn xuống” cũng chẳng chủ quan hay buông xuôi, chịu đựng.

TÔ DIỆU HIỀN

Do “mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh” nên nguyên tắc căn bản để hạnh phúc là không so sánh với nhà người, thay vào đó là học hỏi kinh nghiệm và cần nhìn rõ mối quan hệ của mình. Để cải thiện tình trạng hôn nhân, mỗi người đều phải tự nâng cao tri thức gia đình, điều chỉnh và hóa giải mâu thuẫn khi chưa trở thành trầm trọng. Muốn thế, mỗi người phải tự tôn và biết quý trọng, phải nhìn mặt tích cực và không bới móc mặt bị động của bạn đời. Vươn dậy hết khả năng nhưng thành tựu có được hay không lại còn tùy thuộc nhiều yếu tố khác và ta nên chấp thuận với những cố kỉnh của mình.

Chuyên viên tham mưu Trần Thị Hồng Hà

(Phó giám đốc trọng điểm tham vấn tình ái - hôn nhân - gia đình, thuộc Trung ương Hội LHTN Việt Nam)